โรงพยาบาลชุมชนคืออะไร อะไรคือโรงพยาบาลชุมชน

 สำหรับน้องๆที่ยังไม่คุ้นเคยกับระบบสาธารณสุขเมืองไทย อาจมีคำถามง่ายๆ ซึ่งบางครั้งไม่กล้าถามออกมาตรงๆ คือ โรงพยาบาลชุมชนคืออะไร ต่างจากโรงพยาบาลอำเภอหรือเปล่า การจะตอบคำถามนี้ น้องๆคงต้องมีความรู้เกี่ยวกับระบบสาธารณสุขของเมืองไทยปัจจุบันก่อน (ซึ่งกำลังจะเปลี่ยนแปลงในอนาคตอันใกล้ เพราะมีเรื่องการกระจายอำนาจ การปฏิรูประบบสาธารณสุข)     โรงพยาบาลของรัฐในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งเป็นหน่วยให้บริการด้านสาธารณสุขของประเทศ มีอยู่ 3 ระดับคือ          

1 โรงพยาบาลศูนย์ คือโรงพยาบาลขนาดใหญ่ มีเครื่องไม้เครื่องมือพร้อม มีแพทย์ specialist ทุกสาขาอยู่ โรงพยาบาลนี้มักจะเป็นศูนย์กลางให้จังหวัดใกล้เคียง Refer case ที่ยุ่งยากซับซ้อนมาให้ ตัวอย่างโรงพยาบาลศูนย์ก็เช่น โรงพยาบาลพุทธชินราช ซึ่งรับดูแลคนไข้ในจังหวัดพิษณุโลก สุโขทัย อุตรดิตถ์ ฯลฯ โรงพยาบาลศูนย์สระบุรี โรงพยาบาลศูนย์ลำปาง ฯลฯ

2 โรงพยาบาลทั่วไป หรือก็คือโรงพยาบาลประจำจังหวัดนั่นเอง คือในเขตอำเภอเมืองของจังหวัดทุกจังหวัด จะมีโรงพยาบาลประจำจังหวัดอยู่ ซึ่งมีศักยภาพมากพอสมควรในการดูแลคนไข้ในเขตจังหวัด ดังนั้นในทุกจังหวัด จะมีโรงพยาบาลทั่วไปอย่างน้อย 1 แห่งในจังหวัด แต่ในบางจังหวัด อาจมีเป็นโรงพยาบาลศูนย์เลยก็ได้ เช่นจังหวัดพิษณุโลกไม่มีโรงพยาบาลทั่วไป แต่มีโรงพยาบาลศูนย์เลย และในบางจังหวัดอาจมีโรงพยาบาลทั่วไปมากกว่า 1 แห่งก็ได้ ขึ้นอยู่กับอาณาเขต และจำนวนประชากร เช่น จังหวัดสุโขทัย มี โรงพยาบาลสุโขทัย และโรงพยาบาลศรีสังวร เป็นโรงพยาบาลทั่วไป

3 โรงพยาบาลชุมชน เป็นโรงพยาบาลระดับเล็กลงมาอีก มีจำนวนเตียงตั้งแต่ 10 เตียง , 30,60,90 มากจนถึง 120 เตียง โรงพยาบาลชุมชนนี้ก็คือโรงพยาบาลในระดับอำเภอนั่นเอง ทุกอำเภอในประเทศไทยจะมีโรงพยาบาลชุมชนรับผิดชอบอยู่ จริงๆในสมัยก่อนเรียกกันว่าโรงพยาบาลอำเภอ แต่ได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็นโรงพยาบาลชุมชน เพื่อเน้นย้ำให้เห็นความสำคัญว่า เป็นโรงพยาบาลที่รับผิดชอบพื้นที่ในระดับเล็กลงคือเป็นอำเภอ และจะใกล้ชิดกับชุมชนมากขึ้น โรงพยาบาลชุมชนบางครั้งจะใช้ตัวย่อว่ารพช. ซึ่งต้องระวังให้ดีนะครับ เพราะยังมีอีกหน่วยงานหนึ่งที่ใช้ตัวย่อว่ารพช.เหมือนกัน น้องๆอาจเคยได้ยินว่าถนนนี้เป็นถนนรพช. นั่นคือ รพช.หมายถึงเร่งรัดพัฒนาชนบท ซึ่งเป็นหน่วยงานหนึ่งในกระทรวงมหาดไทย

โดยสรุปแล้วน้องจะเห็นว่า โรงพยาบาลของกระทรวงสาธารณสุขมีหลายระดับ แบ่งตามขนาดและพื้นที่รับผิดชอบ โดยมีระบบการส่งต่อผู้ป่วย (Referal System) เป็นกลไกหลักในการส่งต่อผู้ป่วยไปในโรงพยาบาลที่มีศักยภาพที่มากกว่า เช่นน้องอยู่ที่โรงพยาบาลชุมชน ไม่สามารถที่จะทำการผ่าตัดบางอย่างได้ น้องก็ต้องส่งต่อหรือเรียกทับศัพท์โดยทั่วไปว่า Refer ไปให้โรงพยาบาลทั่วไป เช่นเดียวกันในcase ที่ยากบางครั้งโรงพยาบาลทั่วไปไม่มีศักยภาพ ก็ต้องส่งต่อผู้ป่วยไปรักษาต่อที่โรงพยาบาลศูนย์ เช่นคนไข้มะเร็ง โรคหัวใจบางอย่าง และในที่สุดถ้าโรงพยาบาลศูนย์ยังไม่มีศักยภาพในการรักษาก็ต้องส่งต่อไปให้ที่ไหน น้องๆคงเดาได้ไม่ยาก นั่นก็คือส่งต่อไปให้โรงเรียนแพทย์ทั้งหลาย ซึ่งถือว่าเป็น Medical center ในระดับสูงสุดของประเทศ