มีคนกล่าวไว้ว่า ครูที่ดีย่อมไม่สั่งสอนศิษย์แต่เฉพาะเรื่องวิชาการที่ตนเองรับผิดชอบเท่านั้น แต่ครูที่ดีจะต้องถ่ายทอดทั้งความรู้ ความดีงาม ศีลธรรม ตลอดจนประพฤติตัวให้แบบอย่างที่ดีให้กับศิษย์ด้วย ผมเห็นด้วย 100% เลยครับ โดยเฉพาะในการเรียนแพทย์
ลองนึกดูนะครับ นักศึกษาแพทย์ชั้นปี 4 ปี 5 เมื่อขึ้น Ward ใหม่ๆจะมีความเข้าใจในวิชาชีพแพทย์ได้อย่างไร ไม่มีทางเป็นไปได้เลยครับ ความเป็นแพทย์จะต้องถูกปลูกฝังทีละเล็กทีละน้อย โดยน้องๆจะต้องดูแบบอย่างจากพี่ๆ ทั้ง extern, resident, fellow รวมถึงอาจารย์แพทย์ด้วย น้องๆจะค่อยๆซึมซับความเป็นแพทย์ไปทีละน้อย เริ่มเรียนรู้ทักษะการซักประวัติ การตรวจร่างกาย การสื่อสาร รวมทั้ง bedside manner และจรรยาแพทย์ต่างๆในขณะที่ขึ้น ward ซึ่ง 2 ประการหลังผมว่ามีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าหรืออาจจะสำคัญกว่าความรู้ทางวิชาการด้วยซ้ำ
แพทย์ทุกคนคงเคยถูกสั่งสอนมาว่า แพทย์ที่ดีต้องมีจิตใจที่พร้อมจะเสียสละ ตั้งใจใช้ความรู้ความสามารถในการรักษาคนไข้อย่างเต็มที่ เอื้ออาทรคนไข้ เอาใจเขามาใส่ใจเรา ให้เกียรติคนไข้ ไม่คำนึงถึงผลประโยชน์ส่วนตัว และอีกมากมาย ถ้าจะให้ list คุณสมบัติที่ดีของแพทย์คงสามารถ list ได้ยาวเป็นหน้ากระดาษ ผมเชื่อว่าทุกคนคงรู้ว่าแพทย์ที่ดีควรมีคุณสมบัติอย่างไร แต่เราจะทำอย่างไรจะปลูกฝังคุณสมบัติที่ดีเหล่านี้ไปให้แพทย์รุ่นหลังๆได้ล่ะครับ
ต่อให้เรา lecture เรื่องเหล่านี้ พูดแล้วพูดอีก ก็ยากที่ปลูกฝังคุณสมบัติที่ดีเหล่านั้นได้ ผมว่าสิ่งสำคัญที่สุด คือ อาจารย์แพทย์จะต้องเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับนักศึกษาแพทย์ ต้องทำให้ดู และทำอย่างจริงใจ นักศึกษาแพทย์จะเรียนรู้และเกิดความประทับใจ และค่อยๆซึมซับคุณสักษณะที่ดีนั้นไปทีละน้อยทีละน้อย
ผมเองยังจำได้เลยครับ ตั้งแต่ขึ้น ward ใหม่ๆ ผมโชคดีที่ได้เจออาจารย์แพทย์หลายท่าน ที่เป็นอาจารย์แพทย์ที่ประเสริฐ น่ายกย่องมาก ท่านไม่เพียงแค่สอนทางวิชาการ แต่ท่านยังทำให้ดูถึงการปฏิบัติ การสื่อสารกับคนไข้ การเอาใจเขามาใส่ใจเรา ตลอดจนท่านได้แสดงความเมตตาและหวังดีต่อลูกศิษย์อย่างจริงใจ ซึ่งต้องบอกว่าหลายๆท่านได้สร้างความประทับใจ ตลอดจนสร้างแรงบันดาลใจให้ผมได้มากจริงๆ ทำให้ผมอยากสอน อยากเป็นอาจารย์แพทย์ที่ดีให้ได้เหมือนท่าน และอยากปลูกฝังและถ่ายทอดสิ่งดีๆให้แพทย์รุ่นหลังต่อไป รุ่นต่อรุ่น
อยากมาชวนกันครับ สำหรับแพทย์รุ่นพี่ทั้งหลาย เรามาช่วยกันปลูกฝังความดีงามให้เกิดในใจแพทย์รุ่นหลังเถอะครับ โดยการเป็นตัวอย่าง เป็นแม่แบบที่ดีให้รุ่นน้อง การสร้างหมอที่ดีขึ้นมาสักคนได้ ไม่ใช่ของง่าย เราต้อง round แล้ว round อีก สอนแล้วสอนอีก ค่อยๆปลูกฝัง แต่ผมว่าถ้าเราทำได้ สร้างแรงบันดาลใจให้หมอสักคนได้จะเป็นบุญอันมหาศาล แพทย์ที่ดีเพียงหนึ่งคนทำประโยชน์ได้มากมายกว่าที่เราคิดนัก
