คนไข้คือคนไข้ ไม่ใช่ผู้มารับบริการ

ไม่รู้สิครับ เวลาผมได้ยินใครเอ่ยถึงคนไข้ หรือญาติคนไข้ว่าเป็นผู้รับบริการผมจะรู้สึกขัดๆอยู่เสมอ แต่ในบางที่คงเห็นเป็นเรื่องธรรมดา โดยเฉพาะในกระแสสังคมปัจจุบัน ซึ่งเป็นสังคมทุนนิยม และมีการแข่งขันกันในด้านการตลาดเยอะมาก ลูกค้าหรือผู้มารับบริการต้องมาก่อน ซึ่งถ้าใครสังเกตในหลักการบริหารยุคใหม่ จะเน้นเรื่องนี้ทั้งนั้น โดยจะมีคำพูดสวยหรูเกี่ยวกับการบริการอยู่มากมาย  บอกว่า ต้องเอาผู้มารับบริการเป็นศูนย์กลาง และทำอย่างไรก็ได้เพื่อให้เกิดความพึงพอใจสูงสุด หรือบริการให้มากกว่าที่คาดหวัง หรือบางทีก็ใช้พูดเป็นภาษาอังกฤษเลย เช่นบอกว่า เราต้องมี customer focus นะ หรือเราต้องให้ความสำคัญด้าน Service Mind หรือปีนี้เราต้องมุ่งเน้นด้าน CRM (Customer relationship management) เพื่อรักษาฐานลูกค้า  ฯลฯ

หลายๆคนคงเคยได้ยินคำนี้จนเป็นที่ชินหู ผู้บริหารโรงพยาบาลหลายๆคนก็คงเคยเข้าไปเรียนหลักสูตรบริหารมากมาย และนำหลักการต่างๆเหล่านี้มาใช้ในโรงพยาบาล ซึ่งหลายๆท่านก็นำมาประยุกต์ใช้ได้ดี ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้นในโรงพยาบาล ผู้ป่วยและญาติได้รับในสิ่งที่ดีๆ แต่ก็มีหลายๆโรงพยาบาลนำหลักการเรื่องนี้ไปใช้อย่างเข้มข้น กลายเป็นการตามใจคนไข้/ญาติ มากเกินไป จนบางครั้งกลับมากดดันผู้ให้บริการ ซึ่งผู้ให้บริการก็ลำบากใจและไม่มีความสุข

ตรงนี้ผมขออนุญาตตั้งข้อสังเกต และอยากให้ลองคิดว่า การนำหลักการหรือ concept เรื่องการให้บริการมาใช้กับการแพทย์และสาธารณสุขนั้นเป็นสิ่งที่ถูกต้องและเหมาะสม จริงหรือ

ผมมีความเชื่อ (ซึ่งหลายคนมองว่าสุดโต่งและตกยุคไปแล้ว) ว่าวิชาชีพแพทย์ไม่ใช่อาชีพบริการ เราไม่ควรเรียกคนไข้หรือญาติว่าผู้มารับบริการ เราควรเรียกคนไข้ว่าคนไข้ และแพทย์มีหน้าที่รักษาคนไข้ ด้วยจิตที่เมตตา ไม่หวังผลตอบแทน และรักษาคนไข้ให้ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ แพทย์ต้องมีจรรยาบรรณ ผมคิดเสมอว่าการเรียกคนไข้ว่าผู้มารับบริการทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างแพทย์และคนไข้หายไป . . . → Read More: คนไข้คือคนไข้ ไม่ใช่ผู้มารับบริการ

Medicine: The Forgotten Art?

สมัยตอนเป็นนักศึกษาแพทย์ ผมเคยอ่านหนังสือชื่อ Medicine: The Forgotten Art? ของ C. Elliott Binn แล้วรู้สึกชอบมากในหลายช่วง หลายๆตอน เลยจดลงสมุดบันทึกไว้อ่านดู น่าเสียดายว่าไม่รู้ว่าผมไปทิ้งหนังสือไว้ที่ไหน ยังหาไม่เจอ และจำไม่ได้ด้วยว่าเนื้อหาในนั้นทั้งเล่มเป็นอย่างไร แต่รู้สึกชอบและถูกใจหลายตอนไว้ถ้าเจอเมื่อไรตั้งใจจะอ่านอีกรอบ

บางบทบางตอนจากหนังสือนี้ครับ

Medicine are not the answers

Medicines are not the answers to most illnesses, physical or psychological. The doctor’s way of giving (or not giving) a medicine is often as important as the medicine itself.

Face of the Patient

. . . → Read More: Medicine: The Forgotten Art?

ใครดี ใครชั่ว

เมื่อเราพูดว่า :

“เราเห็นพระที่วัดไม่ดี

เราเห็นครูที่โรงเรียนดุด่า

เราได้ยินว่าผู้พิพากษาที่ศาลกินสินบน

เราได้ยินว่าหมดขูดรีดค่ารักษาพยาบาลจากผู้ป่วย”

คุณยายเตือนเราว่า

“ไม่มีพระที่ไม่ดี คนไม่ดีไม่ใช่พระ

ไม่มีครูที่ดุด่า คนที่ดุด่าไม่ใช่ครู

ไม่มีผู้พิพากษาที่กินสินบน คนที่กินสินบนไม่ใช้ผู้พิพากษา

ไม่มีหมอที่ขูดรีด คนที่ขูดรีดไม่ใช่หมอ”

จาก . . . → Read More: ใครดี ใครชั่ว