เงินและความบริสุทธิ์ของวิชาชีพแพทย์ในทัศนะของผม

ถ้าจะถามผมนะครับว่าความบริสุทธิ์ของวิชาชีพแพทย์คืออะไร ผมว่าแพทย์จะต้องเป็นผู้ให้ เป็นผู้เสียสละ และเมตตาคนไข้ให้มากๆ โดยที่ไม่ควรคิดถึงผลประโยชน์ของตัวเองเลย เชื่อไหมครับ เงินหรือค่าตอบแทนเป็นสิ่งที่ผมกลัวมากที่สุดในความเป็นแพทย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าเงินนั้นได้มาจากคนไข้ ผมมักจะบอกกับคนใกล้ชิดเสมอว่า แพทย์ไม่ควรร่ำรวยด้วยวิชาชีพแพทย์ ผมคิดอย่างนั้นจริงๆและความคิดผมจะสุดโต่งเสียด้วยว่า หมอไม่ควรรับเงินจากคนไข้เลย

ช่วงแรกๆหลังจากจบแพทย์ใหม่ๆ ผมเคยทำงานเป็นแพทย์เวรดูแลคนไข้ในที่โรงพยาบาลเอกชน ซึ่งได้ค่าตอบแทนเหมือนๆกับโรงพยาบาลเอกชนทั่วๆไป ระบบค่าตอบแทนแพทย์เป็นสิ่งที่ทำให้ผมรู้สึกขัดแย้งในตัวเองไม่น้อย เมื่อหมอถูกตามไปดูคนไข้ หรือแม้แต่ดู lab สามารถเก็บค่าปรึกษาได้ตามจำนวนครั้ง ในบางรายคนไข้มีอาการหนัก เราจำเป็นต้องไปดูหลายครั้ง ทำให้เราได้ค่าตอบแทนเพิ่มขึ้น ไม่รู้สิครับ การที่เราไปดูคนไข้แล้วคนไข้ต้องจ่ายเงินให้เราเป็นสิ่งที่ผมลำบากใจมาก ผมเลยรีบยกเลิกการไปอยู่เวรดังกล่าวหลังจากอยู่ไปได้ไม่กี่ครั้ง

การตรวจคนไข้นอกที่โรงพยาบาลเอกชนก็เช่นกัน โดยปกติแพทย์สามารถคิดค่าตรวจ หรือค่า DF (doctor fee) ได้ตาม rate ของโรงพยาบาลนั้นๆ เช่น 200-300 บาทต่อคนไข้ 1 คน โดยเงินค่า DF ที่โรงพยาบาลเก็บจะไม่ได้เป็นรายได้ของหมอทั้ง 100% อาจถูกแบ่งให้พยาบาลและเจ้าหน้าที่ส่วนอื่นด้วยแล้วแต่โรงพยาบาลเช่น หมอได้ 80% พยาบาลได้ 20% ฯลฯ ผมเองเคยรับเวรตรวจ OPD ที่โรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่ง ซึ่งผมพอใจค่อนข้างมาก ไม่ใช่ว่าได้ค่าตอบแทนเยอะนะครับ แต่เป็นเพราะผมมีสิทธิ์ในเรียกเก็บค่า DF ได้ตามใจ คนไข้ส่วนหนึ่งของโรงพยาบาลเอกชน จะไม่ได้เป็นผู้จ่ายเงินเอง แต่เป็นคนไข้ประกัน ซึ่งไม่มีปัญหาเราสามารถเรียกเก็บค่า DF ได้ตามที่ตกลงกับบริษัทประกัน แต่คนไข้ส่วนหนึ่งที่ต้องจ่ายเงินเอง ผมมักจะมีข้อยกเว้นเสมอในการไม่เรียกเก็บค่า DF หรือพูดง่ายๆคือตรวจให้ฟรีนั่นเอง เช่น 

• คนไข้ที่ไม่มีเงินหรือยากจน
• คนไข้ที่เพิ่งมาตรวจด้วยที่โรงพยาบาลนี้ แล้วอาการยังไม่ดีขึ้น ผมว่าเราก็ไม่ควรเก็บเงินเขาอีก
• คนไข้ที่วิตกกังวล หรือมาขอปรึกษาปัญหาสุขภาพต่างๆ โดยเราให้คำแนะนำไปไม่ได้จ่ายยา
• คนไข้ที่เรานัดมาดูอาการอีกครั้งด้วยโรคเดิม
• คนไข้ที่เป็นนักบวช พระภิกษุ สามเณร
• คนไข้ที่เป็นหมอ ญาติของหมอ
• ฯลฯ

               ทุกครั้งที่มาตรวจที่โรงพยาบาลนี้ผมจะมีคนไข้ที่เข้าข่ายที่ผมไม่เก็บเงินอยู่แทบทุกครั้ง แล้วผมจะรู้สึกสบายใจเหมือนได้ทำบุญ บางครั้งก็หาโอกาสหรือหาข้ออ้างที่จะไม่เก็บเงินอยู่เหมือนกัน จนหลายๆครั้งพยาบาลอาจจะไม่เข้าใจ มาถามว่าทำไมคนไข้รายนี้หมอไม่เขียนค่า DF ลงไปใน opd card ผมก็บอกว่าไม่เก็บครับบางครั้งก็บอกเหตุผลไป จนนานเข้าพยาบาลก็เริ่มเข้าใจในเหตุผลของผม แต่เห็นไหมครับว่าโรงพยาบาลเองหรือเจ้าหน้าที่คนอื่นเองก็มีรายได้จากส่วนแบ่งค่า DF ของหมอเหมือนกัน ถ้าหมอตรวจให้คนไข้ฟรีบ่อยๆ คนอื่นในโรงพยาบาลเอกชนก็คงไม่ happy เหมือนกัน มันเป็นความขัดแย้งในใจของผมเหมือนกัน ความขัดแย้งนี้ดำรงอยู่ได้ไม่นาน เพราะในที่สุดผมก็ตัดสินใจไม่ไปรับเวรตรวจคนไข้ที่โรงพยาบาลเอกชนอีกเลย