เมื่อเร็วๆนี้ผมเพิ่งได้มีโอกาสฟังเสียงอ่านหนังสือปาฏิหารย์แห่งการตื่นอยู่เสมอ ของท่าน ติช นัท ฮันท์ แล้วรู้สึกประทับใจมาก คำสอนของท่านช่างดูเรียบง่ายแต่ลึกซึ้งมาก ท่านจะสอนเน้นเรื่องการมีสติอยู่กับปัจจุบัน ฟังดูง่ายและตรงไปตรงมาใช่ไหมครับ แต่ลองคิดดูดีๆนะครับว่า จริงๆแล้วในชีวิตประจำวันของพวกเรา มีใครสามารถใช้ชีวิตอยู่ในปัจจุบันได้อย่างแท้จริงบ้าง เวลาเราทำอะไรสักอย่าง ใจของเราอยู่ที่ไหน อยู่กับปัจจุบันหรือไม่
ท่านติช นัท ฮันท์ ยกตัวอย่างง่ายๆให้เราฟังว่า เวลาล้างจาน ใจเราอยู่กับการล้างจานหรือไม่ เราล้างจานกันเป็นไหม ดังคำในหนังสือตอนหนึ่งว่า
“…ถ้าหากว่าขณะล้างจาน เราไปคิดถึงแต่ว่าเดี๋ยวจะไปดื่มน้ำชา หรือคิดถึงเรื่องอื่นที่จะมาในอนาคต เราก็จะรีบล้างจานให้เสร็จๆ ไป เหมือนกับว่าเป็นเรื่องที่น่ารำคาญเหลือเกินแหละ เราไม่ได้ “ล้างจานเพื่อล้างจาน” แล้ว และยิ่งกว่านั้น ตอนล้างจานเราก็ไม่ได้มีชีวิตอยู่ด้วย เราไม่อาจจะเข้าถึงความมหัศจรรย์ของชีวิตขณะที่เรายืนอยู่ที่อ่างล้างจานได้ และถ้าเราล้างจานไม่เป็น ตอนที่เราดื่มน้ำชาเราก็ไม่ได้ดื่มน้ำชาด้วย เพราะเรามัวจะไปนึกถึงเรื่องอื่นเสีย เกือบจะไม่รู้ด้วยซ้ำไปว่าเรามีถ้วยชาอยู่ในมือ ด้วยเหตุนี้เราก็เลยหลงเข้าไปอยู่ในโลกของอนาคต และจริงแล้วมันหมายความว่า เรามีชีวิตอย่างแท้จริงไม่เป็นเลยสักนิดเดียว”
“….เรื่องเกี่ยวกับส้มและจิมก็เป็นเหมือนอย่างนี้ ครั้งหนึ่งนานมาแล้ว จิมกับครูนั่งกินส้มด้วยกัน และคุยกันถึงสิ่งที่เราจะทำในอนาคต ในตอนนั้นถ้าเมื่อไรเราคิดถึงโครงการที่น่าทำ หรืองดงามได้สักโครงการหนึ่ง จิมจะจมดิ่งเข้าไปในโครงการนั้นอย่างเต็มที่ จนพูดได้ว่าเขาลืมนึกว่าเขากำลังทำอะไรอยู่ในขณะปัจจุบัน จิมหยิบส้มใส่ปากชิ้นหนึ่ง และยังไม่ทันจะเริ่มเคี้ยว ส้มอีกชิ้นหนึ่งก็เตรียมจะตามเข้าไป เขาหยิบส้มใส่ปากชิ้นแล้วชิ้นเล่า แทบจะไม่มีจังหวะหยุดเลย ดูแทบจะไม่รู้ตัวเอาเลยว่าเขากำลังกินส้ม ครูต้องปลุกจิมให้ตื่นขึ้นมารับรู้ว่า ตัวเองกำลังทำอะไรอยู่ โดยบอกเขาว่า “เธอควรจะกินส้มชิ้นที่เธอใส่เข้าไปในปากเสียก่อน” ครูพยายามชี้ให้เขาเห็นว่า เขาไม่ได้กินส้มอยู่เลย เพียงแต่ใส่กลีบส้มเข้าปากกลีบต่อกลีบอย่างรวดเร็วเท่านั้น ครูจึงดุเขา และความจริงเขาก็ไม่ได้กินส้มอยู่ จริงๆ ถ้าจะพูดให้ถูก เขากำลังกิน “โครงการในอนาคต” มากกว่า มีใครบางคนกล่าวไว้ว่า “ถ้าคุณไม่ได้อยู่ในปัจจุบัน เวลามอง คุณก็จะไม่เห็น ฟังแต่จะไม่ได้ยิน กินแต่จะไม่ได้ลิ้มรส”….
อยากให้ลองฟังกันและคิดตามนะครับ
ขอถือโอกาสนี้กราบนมัสการท่านติช นัท ฮันท์ ด้วยความเคารพอย่างสูงสุด
ณ.จิตต์
